در نگاه اول چنین به نظر می رسد که این نوع تحقیقات به علوم تجربی و طبیعی اختصاص دارد و در حوزۀ علوم انسانی مطرح نیست؛ زیرا این تحقیقات بر اساس وجه مشخصۀ اصلی خود یعنی کنترل متغیرها و مشاهده پدیده و سنجش رابطۀ علت و معلولی بین متغیرها و حضور فعال محقق در صحنۀ آزمایش شناخته میشوند. اگر چه بخش عمدۀ تحقیقات علوم تجربی و طبیعی در آزمایشگاه ها و با کنترل دقیق متغیرها انجام نمی پذیرد، اینگونه تحقیقات منحصراً در حوزۀ علوم تجربی و طبیعی انجام نمیشود، بلکه در سایر حوزهها نیز از آن استفاده میشود.
بدین لحاظ، تحقیقات تجربی در حوزۀ علوم انسانی به ویژه روانشناسی، تعلیم و تربیت، جامعهشناسی، جغرافیای انسانی، مدیریت، تربیت بدنی، اقتصاد و مانند آن کاربرد دارد. اما تفاوتی که تحقیقات تجربی در حوزۀ علوم طبیعی و تجربی با تحقیقات علوم انسانی دارد، این است که دقت و کنترل محقق در حوزۀ علوم طبیعی بر محیط آزمایشگاه و انتخاب متغیر و کنترل آنها همراه با نظارت بر فرآیند آزمایش مؤثرتر از تحقیقات تجربی در حوزۀ علوم انسانی است. با وجود این، از این جهات برای محقق علوم انسانی مشکلات زیادی وجود دارد و نمیتواند با دقت محقق علوم تجربی عمل کند.
در اینجا ذکر نکته ای در خصوص تفاوت تحقیقات تجربی و همبستگی ضروری به نظر میرسد. تحقیقات تجربی بر شناخت رابطۀ علت و معلولی بین متغیرها تأکید دارد و سخن از مطالعۀ رابطۀ یکسویه و تأثیر متغیر مستقل (علّت) بر متغیر تابع (معلول) است و در پایان محقق به طور قاطع نظر میدهد که چنین رابطه ای وجود دارد یا ندارد؛ مثلاً محقق برای سنجش تأثیر روش تدریس نوع «الف» بر پیشرفت تحصیلی دانشآموزان نسبت به روش قبلی (نوع «ب»)، باید از روش تحقیق آزمایشی استفاده کند و در پایان در صورتی که واقعاً روش «الف» مؤثرتر از روش «ب» بود، با صراحت اعلام کند که روش «الف» موفقتر از روش «ب» است. اما در تحقیق همبستگی هدف محقق الزاماً کشف روابط علت و معلولی نیست، بلکه قصد دارد میزان درجات همبستگی میان عملکرد و یا چند متغیر را در یک گروه یا عملکرد یک عامل را در دو یا چند گروه مشخص کند؛ بنابراین، ضریب همبستگی به خودی خود رابطۀ علت و معلولی را بیان نمیکند، هر چند محاسبۀ این ضریب گام اول برای پیدا کردن روابط علت و معلولی بین متغیرها محسوب میشود؛ زیرا اگر رابطۀ علت و معلولی بین دو یا چند متغیر محرز باشد به احتمال زیاد همبستگی و رابطۀ بالایی میان آنها وجود دارد.
شرایط ضروری یک تحقیق تجربی
یک تحقیق تجربی برای بالا بردن اعتبار خود ناگزیر از داشتن ویژگیها و خصلتهای زیر است:
الف) کنترل. ویژگی اصلی یک تحقیق آزمایشی کنترل است. آزمایش باید به نحوی برنامهریزی و سازماندهی شود که مانع حضور متغیرهای مزاحم و اخلالگر شود؛ زیرا این متغیرها نتایج آزمایش را خدشه دار میکنند.
برای جلوگیری از دخالت عوامل و متغیرهای مزاحم معمولاً از جفتهای برابر استفاده میشود؛ یعنی دو گروه مشابه که از صفات و ویژگیهای یکسان برخوردارند، انتخاب میشوند. از این گروه، یک گروه آزمایش یا آزمایشی یا تجربی است که متغیر یا عامل مورد مطالعه روی آن اثر میگذارد و دیگری گروه شاهد یا کنترل است که در معرض متغیر مزبور قرار نمیگیرد. کنترل عوامل و متغیرها در علوم انسانی کار پرزحمتی است؛ زیرا بخشی از متغیرها جنبۀ کیفی دارند و قابل اندازهگیری و یکسانسازی نیستند؛ مثلاً انگیزهها، عادات، شرایط زندگی خانوادگی، عقاید و باورها، ارزشها، تمایلات، هوش و استعداد، خصوصیات اخلاقی، احساسات و نظایر اینها از مواردی نیستند که بتوان آنها را ارزیابی و اندازهگیری نمود و سپس با در نظر گرفتن آن، گروههای جفت را به طور یکسان انتخاب کرد. البته محققان با هدف کاهش آثار ناخواسته و متغیرهای کیفی و مزاحم، از روش انتخاب تصادفی برای گزینش جفتها استفاده میکنند. نکتۀ دیگری که در رابطه با امر کنترل متغیرها مطرح میشود، این است که محقق نمیتواند بیش از حد شدت کنترل را افزایش دهد؛ زیرا در این صورت موجبات مصنوعی شدن یا غیرواقعی شدن محیط آزمایش و تجربه را فراهم خواهد آورد. به خصوص اگر مورد آزمایش انسان باشد، چون انسان از عقل، شعور و ادراک، احساس و تجربه برخوردار است و به سادگی از حالت عادی خارج شده، حالتی مصنوعی و ساختگی به خود میگیرد، مسئله تحقیق مشکلتر میشود.
ب) انتخاب تصادفی. در قسمت قبل ذکر شد که اگر چه کنترل در تحقیقات تجربی یک اصل اساسی است، اما اشکالاتی بر سر راه اعمال آن وجود دارد. برای چارهجویی و حل این مشکلات اساسی، محققات روش انتخاب تصادفی افراد نمونه یا جفتها و گروههای دخیل در فرآیند آزمایش را برگزیدهاند تا بدین وسیله تأثیر متغیرهای غیرقابل کنترل را کاهش دهند یا حذف و خنثی نمایند؛ مثلاً ممکن است برای انجام دادن یک تحقیق آزمایشی، چند دانشجوی موفق را به صورت تصادفی انتخاب کرده و آنها را با همین روش در گروههای مختلف آزمایشی جایگزین نمود. در چنین شرایطی، اختلاف موجود بین دانشجویانی که کنترل نشدهاند همدیگر را خنثی میکنند و تنها خطای موجود، خطای نمونهگیری است که میزان آن را میتوان بر اساس نظریههای احتمال محاسبه کرد. اگر اصل انتخاب تصادفی رعایت نشود، ممکن است گرایشهای محقق یا آزمودنیها در انتخاب تأثیر بگذارد و نمونهها و جفتها یکسان نباشد.
ج) تکرار آزمایش. در بعضی از پژوهشها به لحاظ نقش و کارکرد متغیرها و نیز خصوصیات متغیرها ممکن است اتکا به یک جفت برای آزمایش منجر به بروز نارسایی و خطا در نتایج آزمایش بشود. بدین لحاظ، و به منظور کاهش خطاهای ناشی از نابرابری صفات آزمودنیها و جفتها، محقق باید آزمایش را تکرار کند؛ یعنی اینکه جفتهای متعددی را از جامعۀ مورد مطالعه انتخاب نماید و آزمایش را در مورد هر یک به طور جداگانه یا همزمان و در عرض یکدیگر انجام دهد؛ مثلاً اگر آزمایش را به جای یک جفت در 10 یا 15 جفت تکرار کند، یقیناً نتایج دقیقتر و واقعیتری به دست خواهد آورد. او میتواند از ترکیب مجموع نتایج این گروهها به یک نتیجه کلی و مشترک دست یابد که یقیناً از اعتبار بیشتری برخوردار خواهد بود.
د) قابلیت تعمیم. گفته شد که هدف اصلی تحقیق تجربی کشف روابط علت و معلولی بین متغیرهاست؛ بنابراین، باید نتایج آن قابل تعمیم باشد، یعنی بتوان از آن قضیه کلی ساخت و بر مصادیق آن حمل کرد. برای دستیابی به چنین نتیجهای محقق باید نکات زیر را رعایت کند:
- از اصل کنترل متغیرها غفلت نکند؛ یعنی اولاً متغیرها یا متغیرهای اصلی (علت) را در حداکثر میزان خود بر متغیر تابع (معلول) اثر دهد و ثانیاً اثر متغیرهای مزاحم و ناخواسته را به حداقل کاهش دهد.
- در انتخاب افراد نمونه به روش تصادفی اقدام کند و از برابری و یکسانی کمّی و کیفی آنها اطمینان حاصل نماید.
- تأثیر اشتباهات آماری را در انتخاب نمونه و طبقهبندی و تجزیه و تحلیل دادهها به حداقل برساند.
- محیط آزمایش را به صورت طبیعی و عادی نگه دارد و از تبدیل آن به فضای تصنعی جلوگیری کند.
- در انجام دادن فعالیتهای تحقیقاتی و مراحل کار و نتیجهگیری تعجیل نکند.
- آزمایشها را در موقعیتها و شرایط و جفتهای مشابه تکرار نموده، از یکسانی نتایج اطمینان حاصل نماید.
- از اعتبار درونی آزمایش (تأثیر انحصاری متغیر مستقل در متغیر تابع) و نیز از اعتبار بیرونی آن (قابلیت تعمیم نتایج تحقیق در زمانها و مکانهای دیگر برای موارد مشابه) مطمئن شود.
ﻫ) اعتبار تحقیق آزمایشی. بررسی اعتبار تحقیق تجربی باید در دو زمینه زیر انجام شود:
1- اعتبار درونی. غرض از اعتبار درونی این است که آیا متغیر مستقل در متغیر تابع اثر میگذارد؟ و آیا تغییری که در متغیر تابع به وجود آمده منحصراً بر اثر متغیر یا متغیرهای مستقل بوده یا متغیرهای مزاحم و کنترل نشده در آن دخالت داشتهاند؟ پاسخگویی به این سؤالات را موضوع ارزیابی اعتبار درونی آزمایش تشکیل میدهد.
از آنجا که آگاهی از نوع متغیرهای مزاحم برای محقق ضرورت دارد، به معرفی آنها پرداخته میشود:
- رخدادهای همزمان با انجام دادن تحقیق. حوادثی هستند که در هنگام تأثیر دادن متغیر بروز میکنند؛ مثلاً اگر هدف تحقیق شناخت میزان تأثیر روش تدریس خاصی در کلاس باشد و اتفاقاً تلویزیون نیز در مورد آن روش تدریس برنامه داشته باشد، نمیتوان به درستی ارزیابی کرد که آیا تغییرات ایجاد شده در متغیر تابع (شاگردان) ناشی از روش تدریس معلم است یا برنامۀ تلویزیونی و یا هر دو.
- اجرای پیش آزمون. به منظور ارزیابی و اصلاح ابزار سنجش (پرسشنامه، مصاحبه و...) معمولاً محقق قبل از اجرای اصلی، اقدام به اجرای آزمایشی آنها میکند تا نقایص کار مشخص شود و نسبت به اصلاح آن اقدام کند. محقق باید مرحلۀ پیش آزمون را در مورد هر دو گروه شاهد و آزمایش اجرا کند، ولی اجرای اصلی آزمون را فقط در مورد گروه آزمایشی انجام دهد.
- تغییر در روشها و وسایل اندازه گیری. تغییر در وسایل و روشهای کار در حین آزمایش میتواند به صورت یک عامل مزاحم نتایج تحقیق را تحتالشعاع قرار دهد. برای جلوگیری از این مشکل، محقق باید یگانگی وسایل و روشها را در سراسر تحقیق حفظ کند.
- تغییرات روانی و فیزیولوژیک. در بعضی از تحقیقات که بیش از اندازۀ مورد انتظار طول میکشند، احتمال بروز تغییرات مزبور در آزمودنیها وجود دارد که در رفتار آنها تأثیر خواهد داشت.
- اُفت آزمودنیها. تضمینی وجود ندارد که آزمودنیها و افرادی که در گروههای آزمایش و شاهد سازمان داده میشوند، تا پایان تحقیق حضور داشته باشند. به ویژه در تحقیقاتی که زمان طولانی را طلب میکند، ممکن است آزمودنیها به صورت انفرادی یا گروهی از ادامۀ همکاری منصرف شوند و تعادل و توازن گروهها را بر هم زنند و این وضعیت به عنوان متغیر دیگری در نتایج تحقیق اثر بگذارد. برای جلوگیری از چنین پیامدی باید محقق در همان آغاز کار آزمودنیها را نسبت به ارزش و اهمیت کا و نیز ضرورت همکاری آنها تا آخرین قدم توجیه و نظر موافق آنها را جلب کند.
از سوی دیگر، برای کاهش اثر متغیرهای مزاحم و مداخلهگر یا حذف انها از صحنۀ آزمایش، محقق باید اقدامات لازم را انجام دهد یا از روشهای مرسوم استفاده کند یا خود به ابداع روش بپردازد. در زیر
نمونههایی از آن اشاره میشود:
- حذف متغیرها. بعضی از متغیرهای بین آزمودنیها را میتوان از طریق انتخاب آزمودنیهایی که خصایص یکسان دارند، حذف کرد؛ مثلاً برای حذف متغیر جنس میتوان متغیر را تنها از یک جنس زن یا مرد انتخاب نمود و سپس با روش تصادفی آنها را گروهبندی کرد.
- همتا کردن موارد. انتخاب جفتها یا مجموعههایی از افراد با خصایص همانند یا تقریباً یکسان و قرار دادن یکی از آنها در گروه گواه و دیگری در گروه آزمایش یکی از روشهای حذف متغیرهای ناخواسته است. البته این روش دارای دشواریهایی است و احتمال دارد نظر محقق در آن دخالت کند مگر آنکه در دستهدسته کردن افراد از روش تصادفی استفاده شود.
- معادل و همتراز کردن موارد. همتراز کردن موارد عبارت است از قرار دادن آزمودنیها در گروههای گواه و آزمایشی، به گونهای که میانگین و واریانس گروهها تا حد امکان برابر باشد.
- تحلیل واریانس. در این روش محقق قادر است تفاوتهای اولیۀ میان چند متغیر را در گروههای شاهد و آزمایش با استفاده از روشهای آماری از بین ببرد.
- گزینش تصادفی. در این باره قبلاً توضیح داده شده حسن آن این است که نظرهای محقق در جور کردن گروهها دخالت داده نمیشود.
ب) اعتبار بیرونی. مقصود از اعتبار بیرونی آن است که یافتههای تحقیق قابل اطمینان بوده، امکان تعمیم آن در موقعیتهای مشابه وجود داشته باشد. از آنجا که مکانها و محیطهای جغرافیایی مشخصات ویژۀ خود را دارند و انسانها نیز در زمانهای مختلف ویژگیها و حالات مختلفی به خود میگیرند، نمیتوان مطمئن بود که نتایج یک تحقیق تجربی که در یک مکان و زمان خاص و با در نظر گرفتن شرایط ویژه آنها به دست آمده، به تمامی موقعیتها قابل تعمیم باشد. محقق چنین مجوزی ندارد و همین مسئله یکی از مشکلات بزرگ تحقیق تجربی است. این همان مطلبی است که در بحث نظریه دربارۀ ارزش و اعتبار
نظریه های علوم انسانی در مقایسه با نظریههای علوم تجربی و طبیعی بیان شد.
برای حل مشکل روایی و اعتبار بیرونی چنین تحقیقاتی دو کار باید انجام شود: اول، باید محقق شرایط محیطی و مختصات و مشخصات محیط آزمایش و نیز ویژگیهای روانی و فیزیولوژیک آزمودنیها را به دقت تعریف نماید و بگوید که نتیجه در این شرایط زمانی و مکانی و با آزمودنیهایی با این مشخصات خاص، قابل تعمیم است. دوم، برای اطمینان از میزان کارایی و اعتبار یک نظریه و نتیجۀ تحقیق باید آن را در مناطق و مکانهای جغرافیایی مختلف و نیز زمانهای دیگر مورد ارزیابی قرار دهد تا در صورتی که نتایج تحقیق در زمان و مکان دیگر یکسان بود، بتوان نتایج یا مفاهیم و قضایای نظری را به مصادیق و مواردی که بر آنها تطبیق نموده تعمیم داد؛ منظور مصادیق و مواردی است که نظریه در مورد آنها آزمایش و ارزیابی شده و موفق بوده است.
بانك موضوع پايان نامه
-
بانك موضوعات پايان نامه رشته فقه و حقوق- همه گرايشها
-
بانك موضوعات پايان نامه رشته مامايي
-
بانك موضوعات پايان نامه رشته مديريت آموزشي
-
بانك موضوعات پايان نامه رشته مديريت بانكداري
-
بانك موضوعات پايان نامه رشته مديريت شهري
-
بانك موضوعات پايان نامه رشته مديريت صنعتي
-
بانك موضوعات پايان نامه رشته مديريت فن آوري اطلاعات (IT)
-
بانك موضوعات پايان نامه رشته مهندسي شيمي- همه گرايشها
-
بانك موضوعات پايان نامه رشته مهندسي عمران- نقشه كشي
-
بانك موضوعات پايان نامه رشته مهندسي كامپيوتر - معماري سيستمها
-
بانك موضوعات پايان نامه رشته مهندسي كامپيوتر- نرم افزار
-
بانك موضوعات پايان نامه رشته مهندسي كامپيوتر- هوش مصنوعي
-
بانك موضوعات پايان نامه رشته پرستاري
-
بانك موضوعات پايان نامه رشته پزشكي عمومي
-
بانك موضوعات پايان نامه رشته پيراپزشكي- بيهوشي
-
بانك موضوعات پايان نامه رشته MBA
-
بانك موضوعات پايان نامه رشته آبخيزداري
-
بانك موضوعات پايان نامه رشته آمار- همه گرايشها
-
بانك موضوعات پايان نامه رشته اقتصاد
-
بانك موضوعات پايان نامه رشته تاريخ
-
بانك موضوعات پايان نامه رشته تربيت بدني- كليه گرايشها
-
بانك موضوعات پايان نامه رشته جغرافيا- برنامه ريزي روستايي
-
بانك موضوعات پايان نامه رشته جغرافياي سياسي
-
بانك موضوعات پايان نامه رشته حسابداري
-
بانك موضوعات پايان نامه رشته روانشناسي- همه گرايشها
-
بانك موضوعات پايان نامه رشته رياضي محض
-
بانك موضوعات پايان نامه رشته زبان انگليسي- ادبيات انگليسي
-
بانك موضوعات پايان نامه رشته زبان انگليسي- مترجمي
-
بانك موضوعات پايان نامه رشته زبان و ادبيات عرب
-
بانك موضوعات پايان نامه رشته زبان و ادبيات فرانسه
-
بانك موضوعات پايان نامه رشته زبانشناسي
-
بانك موضوعات پايان نامه رشته زيست شناسي گياهي
-
بانك موضوعات پايان نامه رشته زيست شناسي- علوم جانوري
-
بانك موضوعات پايان نامه رشته زيست شناسي- ميكروبيولوژي
-
بانك موضوعات پايان نامه رشته علوم اجتماعي- جامعه شناسي
-
بانك موضوعات پايان نامه رشته علوم تربيتي
-
بانك موضوعات پايان نامه رشته علوم سياسي
-
بانك موضوعات پايان نامه رشته فيزيك- همه گرايشها
-
بانك موضوعات پايان نامه رشته كتابداري
-
بانك موضوعات پايان نامه رشته محيط زيست
-
بانك موضوعات پايان نامه رشته محيط زيست( كليه گرايشها)
-
بانك موضوعات پايان نامه رشته مديريت اجرايي
-
بانك موضوعات پايان نامه رشته مديريت بازرگاني - تحول سازماني
-
بانك موضوعات پايان نامه رشته مديريت بازرگاني - مالي
-
بانك موضوعات پايان نامه رشته مديريت بازرگاني- بازاريابي
-
بانك موضوعات پايان نامه رشته مديريت بيمه
-
بانك موضوعات پايان نامه رشته مديريت دولتي
-
بانك موضوعات پايان نامه رشته مديريت دولتي- منابع انساني
-
بانك موضوعات پايان نامه رشته مهندسي آبياري - گرايشهاي هيدرولوژي- زهكشي و ساختمانهاي توزيع و انتقال آب
-
بانك موضوعات پايان نامه رشته مهندسي كشاورزي- باغباني (همه گرايشها)
-
بانك موضوعات پايان نامه رشته مهندسي كشاورزي- اقتصاد كشاورزي و مديريت مزرعه
-
ليست موضوعات پايان نامه رشته مهندسي كشاورزي- گياهپزشكي- بيماري شناسي گياهي
معرفي پايگاه هاي اطلاعاتي علمي
- آشنايي با پايگاههاي اطلاعاتي: Sage
- آشنايي با پايگاههاي اطلاعاتي: Embase
- آشنايي با پايگاههاي اطلاعاتي - كتابخانه OECD
- آشنايي با پايگاههاي اطلاعاتي -Reaxys
- آشنايي با پايگاههاي اطلاعاتي - Engineering Village 2
- آشنايي با پايگاههاي اطلاعاتي- Hein Online
- آشنايي با پايگاههاي اطلاعاتي - Talor and Francis
- آشنايي با پايگاههاي اطلاعاتي - DOJA
- آشنايي با پايگاههاي اطلاعاتي - Archnet
- آشنايي با پايگاههاي اطلاعاتي - ISI Web of Knowledge
- آشنایی با پايگاههاي اطلاعاتي- پرتال منابع دیجیتال پزشکی وزارت بهداشت (PMDR)
- آشنايي با پايگاههاي اطلاعاتي -ASCE Library
- آشنايي با پايگاههاي اطلاعاتي -IRANDOC
- آشنايي با پايگاههاي اطلاعاتي - ISC
- آشنايي با پايگاههاي اطلاعاتي - ERIC
- آشنايي با پايگاههاي اطلاعاتي - SID
- آشنايي با پايگاههاي اطلاعاتي - پايگاه مجلات تخصصي نور(NOORMAG)
- آشنايي با پايگاههاي اطلاعاتي - ACM
- آشنايي با پايگاههاي اطلاعاتي - IEEE
- آشنايي با پايگاههاي اطلاعاتي - Engineering Village
- آشنايي با پايگاههاي اطلاعاتي - JAMA
- آشنايي با پايگاههاي اطلاعاتي - PubMed
- آشنايي با پايگاههاي اطلاعاتي - Ebsco
- آشنایی با پایگاه اطلاعاتی - SpringerLink
- آشنايي با پايگاههاي اطلاعاتي - ProQuest
- آشنايي با پايگاههاي اطلاعاتي - Science Direct
- آشنايي با پايگاههاي اطلاعاتي - Emerald
- آشنايي با پايگاههاي اطلاعاتي- Thieme
- آشنايي با پايگاه اطلاعاتي Scopus ، پايگاه چكيده مقالات جهان
حمايت از پايان نامه ها
- حمایت از پایان نامه های علوم سیاسی توسط بیرخانه حمایت و هدایت پایاننامهها و رسائل علوم انسانی
- حمایت از پایان نامه های حقوق توسط دبیرخانه حمایت و هدایت پایان نامه ها و رسائل علوم انسانی شورای عالی انقلاب فرهنگی
- موضوعات پیشنهادی برای حمایت از پایان نامه های حقوق در شورای تخصصی تحول و ارتقا علوم انسانی شورای عالی انقلاب فرهنگی
- موضوعات پیشنهادی برای حمایت از پایان نامه های روانشناسی و تعلیم و تربیت در شورای تخصصی تحول و ارتقا علوم انسانی شورای عالی انقلاب فرهنگی
- موضوعات پیشنهادی برای حمایت از پایان نامه های اقتصاد در شورای تخصصی تحول و ارتقا علوم انسانی شورای عالی انقلاب فرهنگی
- موضوعات پیشنهادی برای حمایت از پایان نامه های مدیریت در شورای تخصصی تحول و ارتقا علوم انسانی شورای عالی انقلاب فرهنگی
- موضوعات پیشنهادی برای حمایت از پایان نامه های علوم اجتماعی و ارتباطات در شورای تخصصی تحول و ارتقا علوم انسانی شورای عالی انقلاب فرهنگی
- اعلام حمايت مالي از پايان نامه هاي دانشجويان كارشناسي ارشد و دكتري توسط موسسه شاخص پروژه
- محورهای پژوهشی مورد حمایت وزارت بازرگانی
- اولويتهاي پژوهشي شركت سرمايهگذاريهاي خارجي ايران(ايفيك) در سال 1392
دانلود . . .
بورسهای خارجی
-
16 موقعیت PhD بسیار رقابتی برای پروژه های دکترا در سطح جهانی در علوم بهداشتی و درمانی در دانشگاه Ahhus ، دانمارک
-
اطلاعات در مورد بورس تحصیلی سالانه در كشور ژاپن براي فوق ديپلم، كارشناسي، كارشناسي ارشد و دكترا
-
بورس تحصیلی (گروه شیمی دانشگاه ابردین انگلستان)
-
بورس تحصیلی در حیطه مهندسی شیمی دانشگاه ابردین (Aberdeen) انگلستان
-
بورس تحصیلی در حیطه پزشکی ((گروه شیمی)) دانشگاه ابردین انگلستان
-
بورس تحصیلی در حیطه گروه علوم اعصاب، روانشناسی و رفتار دانشگاه لستر انگلستان
-
بورس تحصیلی در حیطه گروه پزشکی دانشگاه آکسفورد انگلستان
-
بورس تحصیلی در حیطه ی پزشکی ((گروه شیمی)) دانشگاه ابردین (Aberdeen)
-
بورس تحصیلی در حیطه ی پزشکی و داروسازی (گروه شیمی) دانشگاه ابردین (Aberdeen) انگلستان
-
بورس تحصیلی در زمینه مهندسی شیمی دانشگاه ابردین انگلستان
-
بورس تحصیلی دکترا در حیطه پزشکی و داروسازی دانشگاه دورهام(Durham )انگلستان
-
بورس تحصیلی دکترا داروسازی - نقش پروتئین هومر در درد مزمن(پزشکی و داروسازی)
-
بورس تحصیلی دکتری دانشکده مهندسی شیمی و بیوتکنولوژی دانشگاه دشربروکس کانادا
-
بورس تحصیلی دکتری در حیطه شیمی دانشگاه Monash استرالیا
-
بورس تحصیلی دکتری ( گروه شیمی دانشگاه ابردین (aberdeen)انگلستان)
دانشگاههاي برتر جهان
-
دانشگاه هاي مالزي
-
دانشگاه UPM ( دانشگاه پوترا مالزي)( دولتي)
-
دانشگاه UM مالزي ( دولتي)
-
دانشگاه USM مالزي ( دولتي)
-
دانشگاه UITM مالزي ( دولتي)
-
دانشگاه UTM مالزي ( دولتي)
-
دانشگاه UKM مالزي( دولتي)
-
دانشگاه MMU مالزي ( خصوصي)
-
دانشگاه UCTI مالزي ( خصوصي)
-
دانشگاه UCSI مالزي ( خصوصي)
-
دانشگاه TENAGA مالزي ( خصوصي)
-
دانشگاهKBU مالزي(خصوصي)
-
-
شرايط زندگي شهروندي در مالزي
-
دانشگاه هاي انگلستان
-
دانشگاه هاي اكراين
-
دانشگاههاي آلمان
-
دانشگاههاي استراليا