جایگاه نشریات علمی پژوهشی و ترویجی ایران در دنیا/ علوم پزشکی در صدر(1392/6/6)

دکتر جعفر مهراد در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: تعداد نشریات علمی معتبر مصوب کمیسیون نشریات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و کمیسیون نشریات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در سال 1392 و طبق آمار های موجود به ترتیب 918 و 260 عنوان است.

رئیس مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری افزود: این نشریات که از آنها به عنوان  نشریات علمی پژوهشی و علمی ترویجی یاد می شود بر اساس آیین نامه های وزارتخانه های متبوع از استاندارد های علمی بالایی برخوردارند و به خاطر رعایت استاندارد های نشر، از کل 1178 عنوان نشریه علاوه بر نمایه سازی کامل در ISC تعداد نسبتا قابل توجهی از این نشریات نیز در اسکوپوس و ISI نمایه سازی می شوند.

مهراد اظهار داشت: از مجموع 1178 نشریه علمی معتبر کشور 119 عنوان در اسکوپوس نمایه سازی می شود که سهم قابل توجهی از این نشریات به نشریات علوم پزشکی و رشته های وابسته تعلق دارد و در حدود 40 عنوان از تعداد مزبور نیز مجلاتی است که مصوب کمیسیون نشریات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است.

وی افزود: از جمهوری اسلامی ایران علاوه بر 119 عنوان مجله که به صورت Active در اسکوپوس ثبت و نمایه سازی می شود 5 عنوان نشریه نیز حالت Inactive دارد.

سرپرست ISC خاطرنشان کرد: تلاش وزارت علوم و وزارت بهداشت در ایجاد زیرساخت های مناسب برای نشر علمی در قالب مقالات و انتشار مجلات معتبر از یک طرف و دقت و توجه خاص سردبیران نشریات علمی در تداوم و استمرار نشر مجلات معتبر از طرف دیگر باعث شده که تعداد 66 نشریه از مجموع 1178 عنوان نشریه علمی معتبر کشور در موسسه تامسون رویترز (ISI) ثبت و نمایه سازی شود.

وی ادامه داد: کل 66 عنوان نشریه نمایه سازی شده در ISI در بخش ISI Master Journal List قرار دارد. معنی این عبارت آن است که وجود اسامی نشریات 66 گانه در این فهرست به معنی اخذ ضریب تاثیر (IF) نبوده و تنها نشانه ای از کیفیت مجلاتی است که تا کنون کوشیده اند در استخر دانش ISI قرار گیرند. گرچه حضور در این مرحله برای دانشمندان و پژوهشگران ايران افتخاری است بس بزرگ و حتی برخی از اين نشريات از ضريب تاثير نيز برخوردار هستند اما عمدتا 66 عنوان مورد نظر در پايگاه های علمی وابسته نمايه سازی می شوند و ISI محل ثبت و نمايه سازی اين نشريات را با ذکر نام پايگاه های اطلاعاتی مشخص می کند.

مهراد پايگاههايی که نشريات ايرانی (66 عنوان) بر حسب موضوع در آن ها نمايه سازی می شود را شامل (Zoological Record), (Science Citation Index Expanded), (Current contents, Physical, Chemical & Earth Sciences), (Biosis Previews) عنوان کرد.

رئیس مرکز منطقه ای علوم و فناوری گفت: نکته حائز اهميت در ارتباط با نمايه شدن نشريات علمی در ISI آن است که در تعيين نفوذ و تاثير نشريات علمی بايد از گزارش های استنادی نشريات يا JCR استفاده کرد. در JCR ضريب تاثير، ضريب آنی، نيمه عمر مجلات استناد کننده، نيمه عمر مجلات استناد شونده و تعدادی از شاخص های ديگر نيز وجود دارد که هر کدام به نفوذ و تاثير نشريه می پردازد. از اين رو، JCR پايگاهی با اهميت است که در انتخاب نشريات برای کتابخانه ها و مراکز اطلاعات علمی، استفاده از آن در ارتقای مرتبه اعضای هيات علمی، انتشار مقالات پژوهشی کيفی در بهترين مجلات جهان ( دارای ضريب تاثير) و در حفظ استانداردهای نشر نقش مهمی را ايفا می کند.

وی ادامه داد: انتشار مقالات در مجلات دارای ضريب تاثير جريانی دو سويه است، به اين معنی که معمولا دانشمندان تراز اول می کوشند مقالات خود را در اين نوع مجلات منتشر کنند و ناشران اين مجلات نيز از دريافت مقالات از دانشمندان دارای نفوذ و تاثير علمی راضی و خشنود هستند.

مهراد  گفت: در حالی که 66 عنوان از کل نشريات ايران در ISI ثبت و نمايه سازی می شود تنها تعداد 34 عنوان دارای ضريب تاثير است؛ تعداد مجلاتی که ضريب تاثير آنها از عدد يک بيشتر بوده 6 عنوان است که برای آگاهی از فهرست نشريات ايرانی نمايه شده در اسکوپوس و ISC می توان به گزينه ايران ژورنال در وب سايت مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری به نشانی www.ricest.ac.ir مراجعه کرد.

منبع: خبرگزاری مهر