از انتخاب موضوع تا دفاع از پايان نامه كارشناسي ارشد: هر چه بايد بدانيم!

1. چند توصیه برای شروع اخذ پایان نامه کارشناسی ارشد

موضوع پایان نامه خود کارشناسی ارشد را با توجه به معیارهایی مانند نیاز جامعه، در اختیار داشتن امکانات تحقیق نظری و عملی، داشتن دانش

و علاقه در زمینه مورد نظر، آینده شغلی و مواردی از این قبیل انتخاب کنید و سعی کنید موضوع پایان نامه شما در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتر تغییر زیادی نداشته باشد.

 

سابقه تحقیق را بررسی کنید. ببینید آیا قبلا کسی در زمینه مورد نظر تحقیق انجام داده‌است یا خیر؟ برای این مورد لازم است تعداد زیادی مقاله از مجلات معتبر، مقاله از کنفرانس، کتاب، گزارش تحقیق و مواردی از این قبیل را شناسایی کرده باشید و یک نسخه از آنها را به همراه یک جمع‌بندی برای خود حفظ کرده باشید.

یکی از استادان که در زمینه مورد نظر از تخصص کافی برخورداراند را به عنوان استاد راهنما انتخاب کرده و پروپوزال خود را با ایشان درمیان بگذارید. در این جلسه بجز فرم کامل شده پیشنهادیه لازم است تا سابقه تحقیق را بطور کامل نزد ایشان ارائه کنید. همچنین اطمینان حاصل کنید که از نظر ظرفیت اخذ دانشجو ایشان بتوانند شما را بعنوان دانشجوی خود قبول کنند.

به این نکته توجه داشته باشید که لازم است حداقل یکی از استادان راهنما و یا مشاور، استاد تمام وقت یا نیمه وقت واحد باشند و ظرفیت خالی داشته باشند.

در صورت جلب نظر استاد راهنما، در مورد استاد مشاور و همچنین مشاور صنعتی خود با ایشان مشورت کنید.

مدارک مورد نیاز دانشکده را فراهم و اقدام‌های قانونی را برای شروع تحقیق انجام دهید.

توجه داشته باشید که تصویب پایان نامه تازه شروع کار است. شما شش ماه فرصت دارید تا از پایان نامه خود دفاع کنید.

2. توصیه‌های مهم در تدوین پروپوزال:

پروپوزال یا طرح تحقیق ، پیش نویس پ‍ژوهشی است که شما می بایست برای اخذ مدرک تحصیلی خود انجام دهید. در پروپوزال ، شما به معرفی موضوعی که برای پایان نامه خود انتخاب کرده اید ، توضیح اهمیت آن موضوع ، ذکر پ‍‍ژوهش هایی که در گذشته در این باره صورت گرفته ، و نتایجی که فکر می کنید از تحقیق خواهید گرفت می پردازید. هم

چنین روش یا روش هایی که در پژوهش از آن ها بهره خواهید گرفت را ذکر می کنید.

شکل پروپوزال بنا بر هدفی که از آن دارید و یا به مقتضای رشته تحصیلی شما می تواند قدری متغیر باشد.

عنوان پایان نامه خود را طوری انتخاب کنید که کوتاه بوده اما بخوبی بیان کند که چه کاری را می‌خواهید انجام دهید. زمان و مکان نیز در آن آمده باشد. از ذکر عبارت‌هایی مانند بررسی، ارائه و ارزیابی در ابتدای عنوان خودداری نمایید.

فایل پیشنهاد پروژه از وب سایت دانشگاه دریافت کنید و آن را به دقت تکمیل کنید. در این فرم باید ثابت کنید که این تحقیق باید انجام شود، شما بهترین فرد برای انجام این تحقیق هستید، این زمان بهترین زمان برای انجام این تحقیق است، موضوع تحقیق بسیار شفاف است، روش تحقیق و نتایج احتمالی بسیار شفاف است و به چه امکانات و زمانی نیاز دارید. تمامی قسمت‌های پروپوزال را به دقت تکمیل کنید و از راهنمایی که در عنوان بخش‌های مختلف پروپوزال آمده است کمک بگیرید.

در بیان تاریخچه تحقیق حتماً تعدادی از تحقیق‌های انجام شده در سال‌های اخیر را ذکر کنید. به منظور ذکر نمونه حتماً از فرمت استاندارد مرجع دادن استفاده کنید.فایل پروپوزال خود را برای تایید اولیه برای مدیر گروه ایمیل کنید و تایید اولیه را اخذ کنید.

پروپوزال را به تصویب استاد راهنما و استاد مشاور برسانید و نسبت به تایید کمیته گروه اقدام نمایید.

فرم را به مدیر گروه تحویل دهید.

3. توصیه‌های مهم در انجام پروژه:

هفته‌ای یک بار استاد راهنمای خود را ملاقات کنید و گزارش پیشرفت ارائه کنید. بر اساس قانون، دانشجو موظف است هر دو ماه یک گزارش پیشرفت کار نیز به دانشکده ارائه کند.

وقت زیادی بر روی مطالعه سابقه تحقیق قرار دهید. این کار به شما کمک می‌کند تا راه خود را بهتر انتخاب کنید، از تجربه دیگران بهره ببرید و از دوباره کاری پرهیز کنید. برای این منظور در کتابها، مقالات چاپ شده در مجلات، مقالات چاپ شده در مجموعه مقالات کنفرانس، گزارش‌های تحقیق و . . . جستجو کنید.

تمام مطالبی را که تهیه می‌کنید شماره گذاری کنید تا بعدا در فهرست مطالب از آن کمک بگیرید. در هنگام تهیه گزارش نهایی باید مرجع تمامی شکل‌ها، جدول‌ها، نمودارها و مطالب خاص را در همان محل ذکر کنید و در فهرست مطالبی که در انتهای گزارش آورده‌اید منابع را با فرمت مصوب دانشگاه لیست کنید. مقالات تهیه شده را به استاد راهنمای خود ارائه دهید و نظر ایشان را در بهبود روند مطالعه تاریخچه جویا شوید.

در اولین زمان ممکن فصل‌بندی پروژه خود را به استاد راهنما پیشنهاد و پس از انجام اصلاحات مکتوب کنید. این کار به انجام تحقیق شما نظم و انضباط می‌دهد.

برای اثبات صحت آنچه در تحقیق خود به آن می‌رسید فکری بکنید. چرا که باید نتایج تحقیق خود را با داده‌های واقعی و یا یک مدل بجز مدل خود مقایسه کنید.

چند کتاب در مورد شیوه نگارش و ادبیات گزارش نویسی مطالعه کنید. رعایت موارد دستوری نگارش پایان نامه را دست کم

نگیرید.

در تایپ گزارش خود نکات تایپ را رعایت کنید.

این نکات در هیچ مدرسه و یا دانشگاهی تدریس نمی‌شود! اما شما باید از آن اطلاع داشته باشید.

4. توصیه های مهم در جلسه دفاع:

زمان شما برای ارائه مطالب خود فقط  20 دقيقه  است. توجه داشته باشید که در حدود 2 الی 3 دقیقه (حداکثر 5 دقیقه) به لزوم انجام تحقیق و تاریخچه تحقیقات انجام شده قبلی در زمینه کار خود بپردازید (حداکثر 3 اسلاید) و باقیمانده زمان را به توضیح در مورد روش کار خودتان و یافته‌هایتان بپردازید.

نتیجه گیری و بحث در مورد یافته‌های شما مهمترین قسمت پایان نامه است که همگی مایل به شنیدن آن هستند.

صفحه اول پاور پوینت، صفحه عنوان باشد و قبل از شروع جلسه در حال نمایش باشد تا حاضرین با عنوان، محقق، استاد راهنما و سایر مطالب سمینار بیشتر آشنا شوند. در صورتی که برای شما امکان دارد، بهتر است از رایانه خودتان استفاده کنید تا مشکلات عدم تطبیق فونت و نرم افزار برای شما پیش نیاید. در این حالت می‌توانید در متون فارسی از فونت‌های زیبایی که موجود است بجای  فونت پیش‌فرض ویندوز استفاده کنید. در صورتی که امکان استفاده از رایانه خودتان میسر نیست، حتماً چند ساعت قبل این کنترل‌ها را با رایانه محل سمینار کنترل کنید.

5. مراحل آمادگی برای جلسه دفاع از پایان‌نامه:

1- دریافت و تکمیل فرم آمادگی برای دفاع

2- امضاء استاد راهنما و استاد مشاور به

منظور تایید آمادگی دانشجو برای دفاع (البته بدون درج تاریخ)

3- تحویل مدارک زیر به گروه:

- فرم آمادگی برای دفاع

- یک نسخه پرینت از پایان نامه (نیازی به صحافی نیست اما ظاهر پایان نامه نباید مشکلی داشته باشد. فرمت‌ها باید رعایت شده

باشد)

- یک سی دی حاوی: فایل پایان نامه  فایل پاور پوینت ارائه

فایل منابعی که در فهرست منابع آمده است (منابعی که نسخه کاغذی هستند نیازی به ارائه نیست)

- جدولی که استاد راهنما و استاد مشاور مشخص کرده باشند که در چه روزهایی و چه ساعاتی برای تشکیل جلسه می‌توانند به دانشکده تشریف بیاورند

- گواهی کاربرد نتایج پایان نامه در صنعت

- گواهی ارسال مقاله یا قبول چاپ مقاله به همراه مقاله‌های مورد نظر

4- اخد تاریخ و ساعت دفاع و نام داور (معمولا دو تا چهار روز پس از انجام مرحله قبل)

5- تهیه آگهی اعلام جلسه دفاع و تحویل پنج نسخه از آن به گروه

6- انجام سایر امور اداری در محل دانشگاه

6. معیارهای موثر در نمره پایان نامه:

سطح علمی و کاربردی پایان نامه

نحوه تجزیه و تحلیل، بحث و نتیجه‌گیری

نحوه و میزان استفاده از منابع و ماخذ و به روز بودن آنها

نحوه تنظیم و تدوین مطالب و حسن نگارش نحوه بکارگیری جداول و منحنی‌ها و شکل‌ها

نحوه ارائه پایان ‌نامه و میزان توانایی دانشجو در پاسخ به سوالات در جلسه دفاعیه

پذیرش نهایی مقاله استخراج شده از پایان نامه در مجلات ISI، علمی- پژوهشی و کنفرانس‌های بین‌المللی و یا ملی

7. امور پس از برگزاری جلسه دفاع

در پایان جلسه دفاع، اصلاحات مورد نظر داوران را از ایشان بگیرید.

اصلاحات مورد نظر داوران را در پایان نامه خود اعمال کرده و به همراه یادداشت ایشان برای تایید شفاهی به هر دو داور خود مراجعه کنید.

در صورت تایید داوران، پایان نامه را نزد استاد راهنما و سپس استاد مشاور ببرید تا ایشان صفحه مخصوص را (فقط یک نسخه) امضاء نمایند.

پایان نامه را نزد دو داور ببرید تا ایشان نیز صفحه مخصوص را امضاء نمایند.

پایان نامه را نزد مدیر گروه ببرید تا ایشان نیز صفحه مخصوص را امضاء نمایند.

با راهنمایی استاد راهنما مقاله‌ای از پایان نامه خود برابر فرمت دانشگاه تهیه کنید. فرم مخصوصی وجود دارد که لازم است تا استاد راهنما مقاله را تایید کند.

 

---